Vợ
chồng con cái nhà tôi đến Mỹ khoảng giữa năm 1996. Ai sao mình vậy, trước lạ
sau quen, đến nay thì cũng bình thường như mọi người. Con cái thì có ba đứa. Đứa
lớn nhất, con trai, ở lại với bà ngoại. Thật ra, cu cậu không đi vì quyến luyến
người Bà đã phụ mẹ nó nuôi nấng, cưng chiều từ lúc mới sanh khi cha nó vừa bị
CS bắt đi tù cải tạo. Ông ngoại đã mất, mẹ nó là đứa con duy nhất nay lại theo
chồng qua Mỹ, bà cụ thực sự đơn độc.
Ngày
ra đi, bà cụ đã gần tám mươi, đã bắt đầu lú lẫn nhiều. Một hình ảnh tang thương
có lẽ suốt đời không thể quên được: Sáng sớm lên đường, trời còn tối mù, thôn
xóm lặng lẽ, xe honda ôm tới trước ngõ chở gia đình lên bến xe huyện để từ đó về
Sài Gòn, bà cụ cầm đèn dầu con cóc lọ mọ đi ra và thều thào hỏi, tụi này đi đâu
mà sớm dữ vậy?... Tử biệt không nói làm gì, còn sinh ly như thế ấy thì chắc chắn
là đau lòng lắm.
Hai
mống bên này, đứa trai, đứa gái. Cả hai đều đi học, và may mắn, cả hai cũng học
khá và còn biết vâng lời. Còn hai vợ chồng thì đi làm. Mỗi người làm một hãng.
Tôi
đầu tiên xin làm hãng áo quần. Vì ốm yếu sau sáu năm ở tù Cộng Sản, tôi cố xin
cho bằng được vào hãng này vì nghĩ rằng áo quần chắc phải là nhẹ nhàng. Ai dè
quần áo là quần áo Jean, xếp hai mươi mấy cái vào một thùng giấy rồi chất từ từ
lên cái bệ gỗ để chờ xe nâng kéo đi. Mỗi bệ như vậy phải chất cao lên 5 tầng. Tầng
1, tầng 2, tầng 3 thì chưa thấy sao, nhưng bắt đầu qua tầng 4 rồi tầng 5, lúc
đó mới sao nháng đầy trời! Hãy nghĩ đến cảnh một tay cà tong cà teo, khệ nệ vác
một thùng giấy nặng gần 50 pao mà chất lên chỗ cao hơn đầu hắn, từ sáng tới chiều!
Thế nên ráng được hai bữa, hắn chịu hết nỗi, hắn dông !
Có
người bạn rủ vào làm hãng sắt. Tôi mất vía. Áo quần còn dãn xương sống cỡ đó, sắt
thì có nước chôn luôn. Thôi thì để từ từ kiếm việc khác vậy.
Thân
làm thuê, làm mướn mà ốm yếu quá cũng nhiều thiệt thòi. Càng nghĩ tôi càng hận
thù lung tung. Hận lũ cộng sản đày đọa mình chết lên chết xuống suốt 6 năm trời.
Hận đám lãnh tụ đầu sỏ của tôi đã buông súng ôm vàng chạy ra nước ngoài, bỏ mặc
những người mà chúng luôn gọi là chiến hữu. Lò mò 21 năm sau, tôi may mắn lê được
tấm thân tàn qua đây. Qua rồi, ê chề nhiều hơn. Đầu sỏ hết kiếp vẫn mãi ung
dung. Chó chết suốt đời cổ xanh rách nát.
Người
bạn vẫn nằn nì rủ tôi đi làm chung cho có bạn. Nể lời, tôi đi thử. Hóa ra, sắt
nhẹ hơn quần áo trời ạ! Hóa ra, món nào nặng vừa vừa thì cầm, thì bưng; món nào
nặng quá cỡ thì dùng máy kéo, máy nâng. Sức máy thay cho sức người nên sắt đá
cũng trở thành nhẹ hẫng. Từ đó, hắn khám phá ra một chân lý có thể rất cũ: một
là rất nhẹ, hai là rất nặng, lưng lưng chừng chừng là trắng con mắt đấy!
Một
năm sau, người bạn khác chỉ cho tôi đi làm thêm trong ngày thứ sáu . Việc này
không trở ngại gì vì hãng sắt chỉ làm 4 ngày mỗi tuần (mỗi ngày 10 tiếng). Từ
đó, tôi làm thêm nghề lau chùi, dọn dẹp (cleaning) cho một gia đình người Mỹ, mỗi
tuần một lần.
Gia
đình này, ông chồng, Donald, là bác sĩ, không hiểu công chuyện làm ăn ra sao mà
mỗi tuần đều phải đi Texas ba bốn ngày; còn bà vợ, Susan, làm chủ một công ty
cho mướn xe dọn nhà. Họ có hai đứa con, đứa trai lớn đã tốt nghiệp trường Luật
đang làm việc ở Pittsburgh, đứa gái em đang học năm chót Y khoa ở NewYork.
Thành
ra căn nhà lớn như vậy mà chỉ có hai người ở nên chẳng có vẻ gì dơ. Nhưng không
lẽ đến đó để ngồi chơi! Tôi tức cười hoài, tự nhiên được của hời. Cứ loay hoay
lau chùi trong cái nhà bự chảng đó từ sáng đến xế chiều là được 100 đồng bạc
đem về "cho con ăn gạo"! Quả là cái nghề cao giá gớm. Không cần thâm
niên, không cần chuyên môn, không cần bằng cấp mà mỗi giờ vẫn được hơn 13 đồng!
Tuy nhiên, chuyện tiền bạc đó cũng thích thú như việc bà chủ nhà thường kể chuyện
này chuyện kia cho tôi nghe. Bà này tâm địa rất tốt nhưng cái miệng hình như
thích bép xép. Tôi tiếng Mỹ không bao nhiêu nhưng cũng đủ để hiểu bà ấy nói gì.
Còn phải đối đáp lại thì tôi quơ hơi nhiều mặc dù viết được, đọc được. Hình như
những tay có chút chữ nghĩa nhưng qua đây tuổi tác lỡ cỡ đều bị như vậy. Tai chậm
đi, lưỡi cứng ra, chẳng ra làm sao! Thậm chí có tay ngày xưa bên nhà làm giáo
sư Anh Văn vậy mà vẫn lính quýnh, ấm ớ như thường! Nhiều khi bực mình quá sức,
thấy mình còn thua một đứa trẻ con, mới học xong lớp 1 đã nói tiếng Mỹ rôm rốp.
Muốn bỏ về cho rồi, để được nói với nhau bằng tiếng quê nhà. Dù có ngọt ngào,
dù có cay đắng thì cũng còn hiểu được nhau. Nhưng về đâu? Tôi không còn nơi nào
để về. Tôi đã mất hết rồi.
May
mắn cho tôi, bà này đoán được những gì tôi muốn nói nên những lần nói chuyện giữa
hai người ít khi bị bế tắc.
Ngay
hôm đầu tiên bà Susan đã kể lể cho tôi biết rằng hai con mèo của bả già lắm.
Con này, 18 năm, con kia, 14 năm. Cả hai đều có cùng màu lông đen, vá trắng ở cổ
nhưng lạ một điều, từ nhỏ đến giờ, hai con không ưa nhau. Bả nói :
-
Tụi nó không bao giờ nói chuyện với nhau, chú ạ. Có lúc con này muốn nói chuyện,
meo một tiếng thì con kia khịt một cái rồi bỏ chạy mất luôn...
Nhìn
cách diễn tả bằng lời, bằng mắt, bằng tay chân của bà Mỹ, tôi nhịn không nỗi,
cười té lên té xuống. Dĩ nhiên, bà ấy nghĩ rằng tôi cười vì chuyện hai con mèo!
Lại
có lần, tôi đang làm việc ở tầng dưới thì bà chủ hồng hộc chạy tới biểu:
-
Chú lên lầu, tôi chỉ cho coi.
Tôi
vội đi theo, trong bụng cứ phân vân không biết bả tính mắng vốn cái gì đây? Ai
dè, bả dẫn vào phòng ngủ, chỉ vào một cục gì phồng lên dưới lớp mền và nói nhỏ
nhỏ đầy vẻ thích thú:
-
Con mèo đấy ! Ờ, không biết làm sao nó chui vào đó được mới độc chớ!
Tôi
thì mỉm cười khi nghĩ rằng thịt mèo xào lăn mà nhậu với rượu đế trong lần hành
quân giải tỏa Cồn Cù ở Vĩnh Bình năm nao mới độc hơn!
Bốn
tháng sau, buổi sáng mới tới làm, bà Susan nói ngay với tôi:
-
Vợ chồng tôi vừa ly dị xong. Tuần sau tôi dọn qua nhà mới, nhà này để ổng ở. Chú
lau dọn xong cái nhà bếp rồi đi theo tôi qua bên đó thu xếp vài việc.
Tôi
chưng hửng. Mỗi lần tới đây, tôi đều thấy hai người đâu có vẻ gì sẽ phải ly dị
nhau. Và nhìn bức ảnh gia đình họ đầm ấm bên nhau trong phòng khách, tự dưng
tôi cảm thấy xót xa, ngậm ngùi. Có ai ngờ được một gia đình như thế này, chia
vui xẻ buồn, cùng sướng cùng khổ suốt 30 năm nay, vậy mà bắt đầu từ tuần sau,
cơm ai nấy ăn, nhà ai nấy ở, làm như chưa hề biết nhau! Bất giác, tôi rưng rưng
nước mắt. Bà Mỹ ngạc nhiên rồi cũng khóc theo.
Bà
than thở:
-
30 năm nay, tôi không có hạnh phúc. Ông ấy trai gái lăng nhăng dữ quá. Hiện thời
ổng đang ở với một con nhỏ dưới Texas.
Tôi
nói :
-Bà
biết không, Việt Nam chúng tôi là một dân tộc chịu nhiều chia lìa, mất mát nhất.
Như tôi đây phải bỏ cha mẹ, anh em, giòng họ mà qua đây sống trơ trọi thế này
đây. Thế nên chúng tôi rất sợ sự đau đớn của phân ly. Tôi cầu xin đến một ngày
nào đó khi bà thông cảm cho ông và ông cũng sẽ thấy không có ai bằng người vợ từ
thuở xuân xanh của mình, rồi hai người trở lại sống bên nhau thì tôi mừng vui lắm.
Bà Susan buồn bã nói:
- Cảm ơn chú, nhưng cái đồ
đó không có biết vợ, biết con đâu, chú ơi!
Một tuần sau, bà Susan dọn
đi. Cũng không xa nhà cũ bao nhiêu, chừng 10 phút xe là cùng. Hai con mèo thì mỗi
người bắt một con. Kể từ đó, công việc của tôi thay đổi chút ít. Tuần này làm ở
nhà của ông thì tuần sau làm ở nhà của bà.
Tôi tìm cách hòa giải cho
hai người. Qua bên ông, tôi nói:
- Bà lúc nào cũng nhắc ông,
bà sợ ông nấu nướng không rành nên ăn uống thất thường...
Ông có vẻ nao nao.
Qua nhà bà, tôi nói:
- Ông nói ông nhớ bà, không biết bà ở bên này có được khỏe
như mọi khi? Và bà ơi, tôi thấy ổng lúi húi nấu đồ ăn, thiệt khổ...
Bà cúi mặt rưng rưng.
Đến một hôm, tôi buồn bã nói với bà Susan rằng tôi thấy
con mèo chia cho ổng bỏ ăn, kêu la thảm thiết tối ngày, chắc nó nhớ bạn cũ mười
mấy năm của nó, bà nên qua thăm nó một lúc. Bà Mỹ hoảng hốt ngay:
- Thôi chết rồi, con bên này mấy bữa rày cũng bỏ ăn nữa.
Rồi bà kể cho tôi nghe:
- Tôi mới đưa con mèo đi khám bịnh hôm kia. Bác sĩ nói
con mèo này bị bịnh căng thẳng thần kinh (stress), vì vậy nó không ăn uống gì
được và bị rụng lông nữa!
Mèo
rụng lông vì stress? Một điều khá mới mẻ khiến tôi ngớ ra một lúc. Còn chúng
tôi, bỏ nước ra đi với những đau thương không thể nào hàn gắn của một thời
chinh chiến, nếu bị stress thì sẽ rụng gì đây? Tôi đang mơ màng thì bà Susan la
lên như khóc:
-
Tôi phải qua bển liền mới được!
Không
biết con mèo bên nhà ông Donald ra làm sao nhưng sau đó bà qua nhà ông thường
hơn, và ngược lại, ông cũng siêng ôm con mèo qua nhà bà, "mình cần phải
đem qua đem lại cho tụi nó đừng nhớ nhau mà sanh bịnh".
Hai
tháng sau, bà Susan nói với tôi :
-
Lần này chú dọn dẹp cho thiệt sạch rồi đóng cửa bỏ đây. Lần sau thì làm ở nhà
cũ như mọi khi, mỗi tuần một lần. Ổng năn nỉ tôi về đấy!
Hôm
ấy, lòng tôi cứ lâng lâng một niềm vui như chính mình vừa được đoàn viên.
Buổi
chiều, mới về tới nhà, vợ tôi trịnh trọng cho hay vợ người bạn cùng xứ đã có chồng
khác rồi. Vợ chồng con cái nhà này đùm túm nhau vượt biên qua đây lâu rồi. Đùng
một cái, ông bỏ nhà ra đi vì bị bà vợ đấm cho mấy cái sau một trận cãi nhau kịch
liệt về chuyện tiền nong gì đó. Được mấy ngày, bà vợ khóc than, nhờ mọi người gọi
dùm ông chồng về. Ông chồng làm nư, không về. Chắc tính đi lông nhông thêm một
thời gian nữa cho bỏ ghét. Ai dè, đúng 4 tháng, vâng, đúng 4 tháng thôi, bà vợ
đã có một ông chồng khác trong nhà. Làm sao mà hay như vậy thì không ai biết!
Tôi
xót xa nghĩ đến những gì đã nói với bà Mỹ về người Việt Nam hôm nọ. Bỗng dưng
tôi hỏi vợ :
-
Em thấy nhà họ có nuôi con mèo nào không?
Bà
vợ nhìn chồng, đôi mắt tròn xoe....
